(TAP) - Những phát biểu gần đây của Tổng thống Donald Trump về việc trục xuất công dân Hoa Kỳ bị kết tội sang El Salvador đang gây ra làn sóng phản đối dữ dội bởi các chuyên gia pháp lý và giới vận động vì quyền công dân. Nguyên nhân vì nhóm phản đối cho rằng, đề xuất này được cho là có nguy cơ vi hiến, ảnh hưởng đến hợp pháp trong hệ thống luật pháp hiện hành.
Trong cuộc họp tại Nhà Trắng với Tổng thống El Salvador Nayib – ông Bukele vào ngày 14/4 (giờ địa phương), Tổng thống Donald Trump đã đề cập đến ý tưởng đưa những công dân Hoa Kỳ bị kết tội, đặc biệt là những tội danh nghiêm trọng khỏi đất nước. Ông Trump cho rằng, những cá nhân phạm tội nghiêm trọng, điển hình như đẩy người xuống tàu điện ngầm hay tấn công người già bằng gậy bóng chày, cần bị xử lý cứng rắn hơn. Vào tuần trước, thư ký báo chí Nhà Trắng - bà Karoline Leavitt tuyên bố, ông Trump đang tìm kiếm “con đường hợp pháp” (legal pathway) để trục xuất những tội phạm này, nhưng chưa làm rõ liệu kế hoạch có bao gồm cả công dân gốc Hoa Kỳ hay chỉ áp dụng đối với những người đã nhập tịch.
Đề xuất trục xuất công dân Hoa Kỳ bị kết tội sang El Salvador của Tổng thống Donald Trump nhận về nhiều ý kiến trái chiều (Nguồn: Facebook “The United States Department of Justice”)
Theo NBC News, Bộ trưởng Bộ Tư pháp (Department of Justice, viết tắt: DOJ) - bà Pam Bondi đang nghiên cứu vấn đề pháp lý liên quan đến đề xuất. Tuy nhiên, cả Nhà Trắng và DOJ đều từ chối cung cấp thêm thông tin khi được yêu cầu làm rõ. Ngay lập tức, nhiều chuyên gia pháp lý đã lên tiếng phản đối, cho rằng đề xuất vi phạm luật pháp và Hiến pháp. Giáo sư thuộc Trường Luật Antonin Scalia (Antonin Scalia Law School) của Đại học George Mason (George Mason University) – ông Ilya Somin khẳng định chưa có căn cứ hợp pháp nào cho việc trục xuất một công dân Hoa Kỳ. Trong khi luật sư tại Hội đồng Di trú Hoa Kỳ (American Immigration Council) - bà Emma Winger cũng cảnh báo rằng, luật di trú hiện hành chỉ cho phép trục xuất những người không phải công dân. Theo luật sư này, không tồn tại quy định pháp lý nào cho phép Chính phủ trục xuất một công dân Hoa Kỳ chỉ vì họ phạm tội trong nước.
Giáo sư từ Đại học Georgia State (Georgia State University College) – ông Anthony Kreis đã liên hệ lịch sử, cho rằng chính sách trục xuất tội phạm về các thuộc địa là một trong những nguyên nhân gây ra Cách mạng Mỹ (American Revolution). Chuyên gia nói, hành động “lưu đày” là điều không thể chấp nhận trong nền dân chủ hiện đại, bao gồm việc giao người dân cho cơ quan nước ngoài. Chuyên gia nhập cư tại Viện Cato (Cato Institute) – ông David Bier mong Tòa án cần nhanh chóng can thiệp để ngăn chặn những hành vi giam giữ ngoài pháp luật. Ông Bier nhấn mạnh không có bất kỳ đạo luật nào hiện hành cho phép trục xuất công dân ra nước ngoài nhằm mục đích giam giữ. Bên cạnh đó, chính phủ Hoa Kỳ trước đây cũng từng bị chỉ trích vì buộc tội một số cá nhân là thành viên của các băng đảng bạo lực mà không thông qua thủ tục xét xử thích đáng. Những người trong số họ cũng bị đưa đến El Salvador khi chưa có quyết định chính thức từ Tòa án, làm dấy lên lo ngại nghiêm trọng về vi phạm quyền và tự do cơ bản của công dân.
Bộ trưởng Bộ Tư pháp bà Pam Bondi đang nghiên cứu vấn đề pháp lý để trục xuất công dân Hoa Kỳ bị kết tội sang El Salvador (Nguồn: Facebook “The United States Department of Justice”)
Danny Tran
